نقش میکروارگانیسم های موجود در خاک پوششی در رشد قارچ دکمه ای چیست؟

تأثیر خاک‌پوششی بر روی تولید اندام میوه‌ای قارچ، کاملاً قابل درک نیست. هر چند پیش از این مطالعات زیادی به اهمیت خصوصیات فیزیکی-شیمیایی خاک پوششی اشاره کرده‌اند، برخی از محققین، تأثیر غلظت نمک، حضور کلسیم کربنات، ذخیره‌سازی آب و حضور کربن­دی‌اکسید را نیز، ثابت کرده‌اند. مخلوط پیت و خاک دارای گچ، قادر به پاسخگویی به این نیازها می‌باشد.

به غیر از جنبه‌های فیزیکی-شیمیایی، در این آزمایش به مطالعه جنبه‌های بیولوژیکی-بیوشیمیایی خاک پوششی نیز پرداخته ‌شده و نقش اساسی میکروارگانیسم‌ها بر شکل‌گیری اندام میوه قارچ بررسی گردیده است.

افزودن خاک پوشش استریل، منجر به تشکیل میوه‌ی قارچ نمی‌شود. به نظر می‌رسد که چندین نژاد باکتریایی در پدیده باروری دخیل هستند ولی در اغلب نوشته‌ها Pseudonionas (سودوموناس) ذکر شده است. چندین تغییرات فراساختاری در هیف­ها برای تولید اندام بارده قارچ اشاره شده و به نظر می‌رسد که خود فروپاشی میسلیوم ها برای تشکیل اندام میوه نیاز باشد. پژوهش‌های اخیر به کمک میکروسکوپ الکترونی، اثر متقابل بین قارچ دکمه‌ای و Pseudoomonas sp را در طول تشکیل پریموردیا تایید کرده‌اند.

هدف از این آزمایش مطالعه جنبه‌های بیولوژیکی و بیوشیمیایی خاک‌پوششی بر هر مرحله از باروری قارچ دکمه­ ای آگاریکوس بیسپوروس A.bisporus بود. ما توسعه رشته‌های ضخیم میسیلیوم قارچ دکمه‌ای را در خاک پوششی گزارش کردیم. علاوه بر این به نقش حفاظتی کریستال های نمک کلسیم که در طول مرحله کشت و تکثیر در اطراف  هیف­ ها (ریسه‌های قارچ) قرار دارند، نیز اشاره کردیم. در تصاویر میکروسکوپ الکترونی، توده میسلیوم به وسیله باکتری­ها احاطه شدند، به نظر می‌رسد که این رشد باکتریایی با عدم حضور کریستال‌های نمک کلسیم مرتبط باشد.

اسپان مورد استفاده برای این کار، Agaricus bisporus A44 از SOMYCEL (فرانسه) بود. کمپوست از کاه و کلش گندم (۲۴%)، کود اسب (۷۰%) و کمپوست شهری (۶%) تهیه شد. بذر زنی به میزان ۸۵/ ۰% و به صورت مکانیکی تهیه شد و کیسه‌های پلاستیکی با ۳۵ کیلوگرم کمپوست پر شدند. ۱۵ روز پس از کشت، خاک پوششی به سطح کمپوست اضافه شد. خاک پوششی ترکیباتی شامل سنگ‌آهک ساییده شده %۷۵، پیت سیاه %۲۰، پیت سفید %۵ و ۸=PH داشت. پس از قرار دادن خاک پوششی بر سطح کمپوست (به ضخامت ۴ – ۳ سانتیمتر)، خاک با قارچ­کش تیمار گردید (benlate: 1/2 گرم بر مترمربع). دما در بستر قارچ ۱۶-۱۳ درجه سانتی‌گراد بود. تکامل قطر کلونی قارچ در طول تلقیح با سه سویه باکتریایی، اندازه‌گیری گردید.

نتیجه گیری:

فعالیت باکتری‌ها بر رشد میسلیوم، می‌تواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد. به نظر می‌رسد که میسلیوم قادر به انتشار مواد فراری است که به‌وسیله سلول‌های باکتریایی جذب و همانندسازی می‌شود و می‌تواند رشد آن‌ها را افزایش دهد.

اثر متقابل بین قارچ و جمعیت باکتریایی، به‌خوبی ثابت می‌شود و یک نقش مهمی را در پدیده باروری ایفا می‌کنند.

در طول مرحله باروری، ما کریستال های نمک کلسیم را در اطراف هیف­ ها مشاهده کردیم و احتمالاً به‌ عنوان یک محافظ در برابر هجوم باکتری‌ها عمل می‌کنند. در همین راستا، ما به توانایی میسلیوم برای انحلال کربنات کلسیم در محیط کشت خاک پوششی دست یافتیم.

در روز ۲۵ بعد از تلقیح، ظرفیت رطوبتی خاک پوششی به تدریج کاهش یافت. در روز ۳۰، جمعیت باکتری‌ها به سطح بالایی رسید. آزمون‌های انجام‌شده در پتری دیش، تأثیر مثبت متابولیت­ های فرار که به وسیله میسلیوم قارچ دکمه‌ای سنتز می‌شوند، بر رشد باکتری‌ها را آشکار ساخت. به‌هرحال، به نظر می‌رسد که میسلیوم قارچ، یک انتخاب در میان سویه‌های باکتریایی ایجاد کند. در حالی که بخش عمده‌ای از جمعیت­های باکتریایی می‌تواند بر افزایش رشد قارچ توانا باشد.

بعد از دوره باروری، در مرحله دوم کشت، ما هنوز هم نمک‌ها را در اطراف هیف ها مشاهده کردیم، اما متوجه حضور عناصر پتاسیم و آهن نیز شدیم. علاوه بر این، ظهور توده‌های میسلیوم­ های عاری از کریستال‌ها، اما احاطه شده توسط باکتری‌ها را نیز مشاهده کردیم.

سخن آخر …

به نظر می‌رسد رشد باکتری‌ها، با حذف کربنات کلسیم مرتبط باشد. همچنین ما متوجه حضور آهن و پتاسیم بر روی سطح هیف های بدون کریستال شدیم که برای رشد باکتری‌ها مطلوب و مرتبط با تشکیل توده‌های میسلیوم باشد.

منبع: دیتا قارچ