بیماری های بذری قارچ دکمه ای- قسمت دوم

در مقاله “۳ نوع بیماری بذری قارچ دکمه ای” به بیماری های بذری در داخل کیسه های بذر پرداخته شد. همانطور که گفته شد این بیماری ها را به دو دسته تقسیم می کنیم یک دسته از این بیماری ها در داخل کیسه های بذری که همراه کمپوست خریده می شوند نمایان می شوند و دسته دوم؛ بیماری هایی که در سطح کمپوست در مراحل اسپان ران و در طول پرورش قارچ دکمه ای مشاهده می شوند که ناشی از بذر هستند.

در این مقاله به آشنایی با بیماری های بذری در کمپوست و روش های کنترل و جلوگیری از انتشار آن ها می پردازیم.

بیماری های بذری در کمپوست

– کپک سیاه یا موکور

این کپک معمولاً دارای ریسه های خاکستری رنگ است که پس از مدتی به صورت دانه های سیاه رنگ در سطح بستر مشاهده می شود و در اغلب موارد در مرحله ی اسپان ران در سطح کمپوست نمایان می شود.

کپک سیاه- موکور

یکی از علت های ایجاد این کپک اتوکلاو و استریل ناصحیح در آزمایشگاه های بذر قارچ است. معمولا دمای استریل کیسه های بذر در آزمایشگاه زیر دمای استریل (۱۲۱ درجه سانتی گراد) بوده  و یا مدت زمان لازم برای از بین رفتن این قارچ در اتوکلاو مناسب نبوده است. انجام استریل صحیح و در دمای مناسب از روش های کنترل و جلوگیری از این آلودگی می باشد.

– کپک پنی سیلیوم یا کپک سبز آبی

این کپک دارای میسلیوم های سفیدرنگ بوده که پس از مدتی به رنگ قهوای متمایل می شود. این کپک اسپورهای پودری شکل زیادی تولید می کند که در زمان حضور آن ها در کمپوست، اگر به کمپوست دست بزنید غبار سبزرنگ از آن بلند می شود که بدلیل پخش شدن این اسپورها می باشد. کپک پنی سیلیوم به راحتی در محیط کشت قارچ و روی محیط گندم و محیط های کشت سرشار از موادغذایی در آزمایشگاه بذر رشد می کند. استریل ناقص در آزمایشگاه بذر یکی از دلایل ایجاد این کپک می باشد.

کپک پنی سیلیوم

معمولاً این کپک در دماهای بالای کمپوست مخصوصاً دمای ۲۸ درجه سانتی گراد رشد خوبی دارد. بنابراین بالا رفتن دمای سالن در مرحله اسپان ران در کمپوست حضور این آلودگی را افزایش می دهد.

جهت کنترل این آلودگی، رعایت بهداشت و نظافت سطوح، تجهیزات و کارکنان در آزمایشگاه های تولید بذر و سالن های پرورش قارچ دکمه ای اهمیت زیادی دارد. همچنین جلوگیری از افزایش دمای کمپوست در مرحله ی اسپان ران از مهم ترین نکات کنترل این بیماری است.

– تریکودرما

این کپک دارای گونه های مختلفی می باشد که ما به راحتی نمی توانیم این گونه ها را از هم در محیط کشت تشخیص دهیم. تریکودرما دارای میسلیوم های سفیدرنگ شبیه میسیلیوم های قارچ دکمه ای می باشد که تشخیص آن در این مرحله مشکل است ولی با تولید اسپور به رنگ سبز متمایل می شود و براحتی تشخیص داده می شود. تریکودرما با لکه های سبز رنگ را می توانیم روی بذر، و کمپوست استریل شده مشاهده کنیم. ترکودرما با تولید آنزیم های سمی، میسیلیوم قارچ دکمه ای را از بین می برد.

تریکودرما

رعایت بهداشت و ضدعفونی وسایل و تجهیزات در آزمایشگاه بذر و در مرحله ی بذر زنی  در کمپوست امری مهم در کنترل و جلوگیری از ورود این بیماری می باشد. کیسه های بذری آلوده را به هیچ عنوان باز نکیند و در بسته دور بریزید، زیرا منجر به انتشار این آلودگی در همه قسمت های آزمایشگاه بذر و یا سالن پرورش می شود. استفاده از فرمالین برای مبارزه با تریکودرما به هیچ عنوان توصیه نمی شود، زیرا تریکودرما در برابر فرمالین مقاوم است و در زمان مصرف هم حتی به رشد خود ادامه می دهد.

– کپک آسپرژیلوس

این کپک دامنه ی رنگی وسیعی دارد و دارای رنگ های سیاه تا سبز و زرد می باشد. آسپرژیلوس روی مواد آلی و حتی دانه های خشک گندم نیز رشد می کنند و در آزمایشگاه های بذر به خوبی رشد می کند، بنابراین کپک خطرناکی در محیط آزمایشگاه بذر هستند. برخی از گونه های آن سم کشنده ای تولید می کنند. اسپورهای برخی از گونه های این کپک برای انسان بیماریزا هستند و با ورود این کپک به محیط آزمایشگاه و سالن ها، علاوه بر آسیب اقتصادی بر عملکرد سلامتی کارکنان نیز در خطر خواهد بود.

آسپرژیلوس

حفظ بهداشت و نظافت سالن های کشت و ضدعفونی وسایل و تجهیزات و سطوح آزمایشگاه بذر از مهم ترین عوامل جهت جلوگیری از انتشار این آلودگی است.

 

منبع: دیتا قارچ

 

برچسب ها

نوشته های مشابه

یک نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن