اسپان ران در پرورش قارچ دکمه ای چیست؟
پس از بستر سازی کمپوست و عملیات تخته کوبی باید شرایط محیطی لازم برای رشد قارچ را فراهم نمود تا بذرها در آن شرایط مطلوب، به رشد ایده آل برسند و در نهایت عملکرد محصول ما را بالا ببرند.
اسپان ران به معنی رشد ریسه یا میسیلیوم در کمپوست می‌باشد که معمولاً بین ۱۴ تا ۱۷ روز طول می کشد ولی باید جهت رشد میسیلیوم شرایط محیطی آن را فراهم کنیم. در زیر به مهم ترین عوامل محیطی تأثیرگذار در مرحله اسپان ران یعنی دما، رطوبت و Co2 می‌پردازیم.
۱- دما
در این مرحله دمای کمپوست بین ۲۵ تا ۲۶ درجه سانتی گراد البته در زمان فعال شدن بذر داخل کمپوست باید تنظیم گردد.
جهت کنترل نمودن دمای کمپوست در طول فصل زمستان باید از سیستم های گرمایشی و در فصل تابستان از سیستم های خنک کننده یا تهویه نمودن سالن با هوای آزاد استفاده نمود. ضمن اینکه در روزهای اول میزان انرژی بیشتری جهت گرم کردن نیاز است ولی بعد از فعال شدن بذرهای درون کمپوست انرژی کمتری نیاز است و شروع فعالیت بذر باعث ایجاد گرما می‌شود که این گرما باعث فعالیت بیشتر بذرها می‌شود. از نشانه‌های فعال شدن کمپوست ایجاد قطرات تعریق شده آب در زیر بلوک‌ها می‌باشد.
بهترین دما برای ریسه دوانی در کمپوست ۲۵-۲۶ درجه سانتی گراد است و حفظ این دما و ایجاد آن برای کمپوست مهم‌ترین فاکتور محیطی می‌باشد. توجه به این نکته مهم است که با شروع فعالیت کمپوست، دما ناگهانی افزایش می‌یابد و دمای ۳۰ درجه سانتی گراد میتواند مرگ میسلیوم ها را ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است در مرحله اسپان ران، منتظر فعالیت میسلیوم ها و کمپوست باشیم تا دما خودبه‌خودی افزایش یابد.
۲- رطوبت
در این مرحله رطوبت محیط حدود ۹۰ تا ۹۵% در نظر گرفته می‌شود تا علاوه بر تأمین رطوبت مورد نیاز کمپوست از خشک شدن نیز جلوگیری شود.
در طول این مدت باید سطح کمپوست با روزنامه پوشیده شود و سطح روزنامه‌ها با آبپاش آبیاری شود. پیشنهاد می کنیم محصول آیا می خواهید با آبیاری صحیح عملکرد خود را افزایش دهید؟ را بخوانید.
بهتر است سطح روزنامه‌ها برای اولین بار به همراه آبیاری با کاربندازیم به میزان ۱ گرم در مترمربع کمپوست ضدعفونی شود. در طول این مدت میسیلیوم های تلقیح شده به بذرها شروع به باز شدن می‌کند و سفید می‌شود و در مدت زمان ۱۴-۱۷ روز میسلیوم ها کاملاً در سطح بستر رشد می کنند.
۳- Co2
معمولاً میزان Co2 در این مرحله در بستر ۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ ppm می‌باشد و co2 محیط حدود ppm 3000 در نظر گرفته می‌شود. با شروع فعالیت بذرها و ایجاد ریسه‌ها و تنفس آن‌ها، co2 تولید و میزان غلظت آن در سالن افزایش پیدا می‌کند که خود باعث فعالیت بیشتر کمپوست خواهد شد.
با توجه به استاندارد و عایق نبودن سالن ها کنترل شرایط دمایی و تهویه در سالن دشوار است. غلظت Co2 در طول ریسه دوانی با افزایش دمای کمپوست افزایش می‌یابد، درواقع بین دما و Co2 رابطه‌ی مستقیمی وجود دارد. در این مرحله میزان Co2 برای رشد رویشی میسیلیوم ها ضروری است و بهتر است در طول این مدت هوای تازه تا جایی که دما را کاهش دهد در اختیار کمپوست قرار ندهیم.
از نشانه‌های کمپوست سالم و فعال در طول ریسه دوانی، مشاهدهی شیره ی قهوه‌ای‌رنگ زیر کیسه های کمپوست در روزهای هشتم و نهم می‌باشد.
معمولاً در شرایط مطلوب ذکر شده در بالا در هر روز ریسه‌ها حدود ۶ میلی‌متر رشد خواهند نمود.
نکات مهم در مرحله اسپان ران:
۱- در این مرحله تهویه سالن و ورود هوای آزاد به داخل سالن در حداقل میزان باید انجام گیرد تا میزان co2 مورد نیاز تأمین گردد. اما در صورتی که دمای داخل کمپوست افزایش یابد و از حد مجاز بالا برود باید هوای داخل سالن سیر کوله و بعد از خنک شدن (در صورت وجود چیلر در مجموعه) به داخل سالن مجدداً تزریق شود و در صورت عدم وجود سیستم‌های خنک کننده، هوای آزاد به داخل سالن تزریق تا دمای کمپوست در حد مجاز کنترل شود.
۲- با شروع فعالیت بذرهای داخل کمپوست افزایش دما و co2 انجام می‌گیرد و افزایش دما و co2 داخل کمپوست عاملی جهت تشدید این موضوع خواهد شد که از روزهای هفتم و هشتم به صورت چشمگیر افزایش دما در کمپوست دیده خواهد شد. لذا در این زمان کنترل نمودن دمای کمپوست حساسیت بیشتری خواهد داشت و باید فاصله زمان‌های اندازه‌گیری دمای کمپوست و شرایط سالن را کمتر نمود و همچنین دقت بیشتری به خرج داد، چرا که با افزایش دمای کمپوست و رسیدن آن به بیشتر از ۲۷ درجه سانتی گراد و در نهایت رسیدن به دمای ۳۰ درجه سانتی گراد ریسه‌ها ضعیف و در نهایت از بین می روند و این موضوع باعث ضعیف شدن کمپوست در مقابل بیماری‌ها و آفات و کاهش راندمان و عملکرد کمپوست خواهد شد، از طرفی درجه حرارت های کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد هم رشد میسلیوم ها را متوقف خواهد نمود.
۳- در مرحله اسپان ران که حدود-۱۷ ۱۴ روز از زمان کشت در سالن به طول می‌انجامد باید به صورت مرتب و حداقل در هر روز ۴ تا ۶ بار دمای کمپوست در قسمت‌های مختلف سالن اندازه‌گیری و کنترل شود.
۴- اندازه‌گیری دمای کمپوست بهتر است در وسط طول سالن، در وسط طبقات، طبقات پایین و بالا به صورت مجزا انجام گیرد. ضمن اینکه در هنگام اندازه‌گیری دماسنج را در وسط بلوک فرو برده تا دمای واقعی نشان داده شود.
منبع: دیتا قارچ
سلام جناب مهندس روز هفتم اسپان هستم ولی دما بشدت بالا میره به هیچ وجهنمیاد پایین چیکار کنم کولرم روشن ولی تاثیری نداره سیرکوله هم روشن واااای بشدت نگرانم
سلام دمای هوا چند است و اینکه روی پوشش بلوک ها را روزنامه انداخته اید یا هنوز بازنکردید؟
سلام خدمت شما و ممنون از مطالب مفیدتون.ببخشید کمپوست رو از کجا میشه تهیه کرد؟
سلام
لطفا این مقاله را مطالعه کنید:
بهترین تولیدکنندگان کمپوست قارچ دکمه ای
با سلام و سپاس از مطالب مفیدتون
آیا میتوان در فصل زمستان با سفره یکبار مصرف روی کمپوست و پوشوند با توجه به تمیز بودن والبته فک کنم بصرفه هم باشه ؟ البته من نمیدونم اینکه روزنامه بکشیم و سطح کمپوست هم‌خیس میشه یه حسن هست یا ضرر ؟!
واینکه بذررو آیا تاثیر بسزایی در نتیجه داره؟
گرما رو میتوان بوسیله ی بخاری بدون دودکش و رطوبت بوسیله دستگاه بخور و مه پاش گردن آب ایجاد کرد ؟
سلام
هم روزنامه هم پلاستیک هردو امکانپذیر هست، ولی کیفیت ریسه روزنامه خیلی بهتر است. در مورد روزنامه و آبیاری روی آن، سمومی که باید همراه با آبیاری روی روزنامه انجام گیرد، در دوره جامع آموزش پرورش قارچ دکمه ای (لینک آن را در انتها قرار می دهم) به طور کامل در این باره توضیح داده شده، اگر از پلاستیک استفاده می کنید یک آبیاری خیلی مختصر انجام شود تا پلاستیک ها روی بستر بشیند و میزان co2 لازم حفظ شود و حتما از پلاستیک سوراخ دار استفاده کنید ولی ترجیح ما بر روزنامه است هر چند ممکن است هزینه بیشتری هم داشته باشد.
بذر رو معمولاً به پیشنهاد شرکت تولید کننده کمپوست شما بستگی دارد در صورتی که شرکت پیشنهاد دهد بذررو هم استفاده کنید.
بخاری در صورتی که هوای سالن را خشک نکند.
متناسب با حجم سالن، دستگاه های رطوبت ساز خانگی حتما باید استفاده شود
دوره جامع عملی پرورش قارچ دکمه ای
موفق باشید
سلام مهندس خسته نباشی
امروز دهمین روز آوردن کمپوست هست اما برخلاف دوره های قبل که پس از هفته اول دمای کمپوست بالا می رفت در این دوره تا الآن فعالیتش شروع نشده در کنار بخاری ۲ درجه از دمای محیط بالاتره و در جاهای گوشه تر هم دما با دمای محیط هست دمای محیط هم حداکثر ۲۵ درجه هست به نظرتان کمپوست ها دیگه کیفیت قبل رو ندارند. من از ملارد استفاده می کنم اما این دوره هم متوسط وزن کمه و هم اینکه مقدار بذر روی کمپوست کمتره.
سلام
دما و بذر رو مهم هست ولی پارامترهای دقیقی نیست؛ نکته مهم این است که تا روز ۵ یا ۶ باید زیر بلوک ها بسته باشد، در کل شما باید سرعت رشد را بررسی کنید و نکته ی دیگری هم که وجود دارد این است که برخی از کمپوست ها تا یکی دو روز آخر، سفید نمی کنند و دو روز آخر سفید می کنند.
در این شرایط شما دما را بخوبی کنترل کنید و تا کمپوست سفید نشده، خاکدهی انجام ندهید.
موفق باشید.
سلام مهندس، من حدود پنجاه روز است که کمپوست گذاشتم بیست و پنج روز رافلینگ کردم ولی پین که نزد هیچ میلیسیوم کافی هم ندارد دوباره بزر گرفتم زدم آیا امیدی هست یا چکار کنم
سلام
دلایل زیادی میتواند داشته باشد… در صورتی که شرایط محیطی و مراحل پرورش، به درستی انجام شده باشد و در از این بابت مشکلی وجود نداشته باشد، ضعیف بودن کمپوست هم می تواند یکی از دلایل باشد.
سلام و عرض ادب مطالب ارزنده و پر مغز و کار گشا در سایت شما هست از این بابت بینهایت سپاسگزارم
سلام خواهش میکنم
موفق باشید.
سلام وقت بخیر در اسپانران اگر دمای کمپوست ۱۸ درجه شود مشکلی پیش می آید؟
سلام
بله دوره رشد زیاد شده و رشد رویشی کم می شود… سریعا دما را به ۲۵ درجه سانتی گراد برسانید.